Prawo pracy to jedna z dziedzin prawa, obejmująca szereg norm regulujących stosunki pomiędzy pracownikami a pracodawcami. Dotyczy ono nie tylko układów i sporów zaistniałych w miejscu pracy, ale przede wszystkim wyznacza zasady, jakie powinny panować między zatrudniającym a zatrudnionym, wszelkie zobowiązania między nimi oraz przywileje i obowiązki, jakie posiada każda ze stron. Podstawowym źródłem tych norm jest Kodeks pracy.
Chociaż prawo pracy obowiązuje zarówno pracodawców, jak i pracowników, to jednak większość przypadków nieprzestrzegania norm zgłaszana jest przez osoby zatrudnione. Dotyczą one nie tylko kwestii finansowych, ale i warunków pracy, czasu pracy, nieprzestrzegania zasad BHP czy odmowy udzielenia należnego urlopu. W tym artykule przytoczymy najczęstsze przykłady łamania praw pracowniczych przez pracodawców.
4 przykłady łamania prawa w miejscu pracy
- Odmowa podpisania umowy o pracę. Jednym ze stosunkowo częstych problemów w naszym kraju jest zatrudnianie pracowników w ramach umowy cywilnoprawnej, chociaż specyfika wykonywanych obowiązków wskazuje na konieczność zawarcia między stronami umowę o pracę. Umowa zlecenie i umowa o dzieło to dość popularne formy zatrudnienia, które jednak mogą być zawarte wyłącznie w określonych przypadkach, czyli gdy osoba zatrudniona wykonuje ściśle określone zadanie lub tzw. dzieło. Oczywiście w niektórych sytuacjach umowy cywilnoprawne mogą być korzystne również dla pracowników, jednak bardzo często stanowią też przyczynę różnych nadużyć.
- Problemy z regulowaniem wynagrodzenia. Podstawowym prawem pracownika jest otrzymywanie ustalonego wynagrodzenia w wysokości i terminie ustalonym w umowie o pracę lub umowie cywilnoprawnej. Pensja powinna być wypłacona do 10 dnia każdego miesiąca. Niestety niewypłacanie wynagrodzeń to jeden z podstawowych przypadków, z jakimi zgłaszają się pracownicy do naszej kancelarii adwokackiej. Przyczyn takiego stanu rzeczy może być wiele, jednak bez względu na okoliczności pracodawca jest bezwzględnie zobowiązany do terminowego regulowania wynagrodzeń. Nawet brak płynności finansowej nie zwalnia go z tego obowiązku.
- Nieprzestrzeganie prawa względem czasu pracy pracowników. To kolejny nagminny wręcz problem, z którym pracownicy borykają się w wielu polskich przedsiębiorstwach, chociaż rzadko zdają sobie sprawę, że godzi to w ich podstawowe prawa wynikające z Kodeksu pracy. Wykroczenia z tego zakresu najczęściej dotyczą przekraczania maksymalnych dopuszczalnych norm czasu pracy, a także nieokreślenie (lub nieprecyzyjne określenie) okresów rozliczeniowych. Często nieprzestrzegane są też normy dotyczące wypoczynku dobowego, tygodniowego, a także brak niezbędnych przerw w ciągu pracy. Często łamane są też prawa pracowników szczególnie chronionych, czyli m.in. kobiet w ciąży czy osób małoletnich, których wymiar godzin niejednokrotnie przekracza 8 godzin na dobę, chociaż jest to niezgodne z prawem.
- Mobbing w miejscu pracy. To bardzo obszerny problem, o którym sporo obecnie się mówi, jednak nadal pozostaje wiele do zrobienia w tej kwestii. Pracodawcy nadal łamią prawa z zakresu równego traktowania pracowników lub nie przeciwdziałają mobbingowi, nawet mając świadomość występowania problemów w miejscu pracy. Niestety wiele bardzo poważnych sytuacji nie jest zgłaszanych, ponieważ pracownicy nadal mają stosunkową niewielką wiedzę w tym zakresie. Długotrwałe nękanie przez przełożonych, poniżanie pracowników, ośmieszanie, zastraszanie - lista przykładów mobbingu jest dość długa, a każda taka sytuacja powinna zakończyć się przed sądem. Pracownik, którego prawa są łamane w miejscu pracy, może domagać się odszkodowania lub pieniężnego zadośćuczynienia.
